ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿಶಾಲಾ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಉಪಹಾರ: 

 

 

ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದದ ಎದುರಿನಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುರಾವೆಗಳು

 

ಸಿಧ್ಧಾರ್ಥ್ ಜೋಶಿ

ಸಿಲ್ವಿಯ ಕರ್ಪಗಮ್

 

ಎಕೊನೊಮಿಕ್ ಅಂಡ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ವೀಕ್ಲಿ

 

೪ ಜೂನ್, ೨೦೨೨

ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಉಪಹಾರ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ನೀತಿಯನ್ನು ಸಣ್ಣ ಆದರೆ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ಗುಂಪುಗಳು ವಿಶ್ವಸಿಸುವ ಸಂಶಯಾಸ್ಪದ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳಿಗೆ  ಹೇಗೆ ಒತ್ತೆಯಾಳಾಗಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಲೇಖನವು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. 

 

ಲೇಖನದ ಪ್ರಧಾನ ಬಿ೦ದುಗಳು:

 

ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಅಕ್ಷರ ದಾಸೋಹ ಅಥವಾ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಉಪಹಾರದ (MDM)  ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ (GoK 2021) ಭಾಗವಾಗಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುವ  ಈಶಾನ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಏಳು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ ಪೀಡಿತ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ೧-೮  ನೇ ತರಗತಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ತಕ್ಷಣವೇ, ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಆಂದೋಲನದ ಬೆದರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರಿಂದ ಈ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಲವಾದ ವಿರೋಧ ಬ೦ದಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಶ್ಚರ್ಯವಿದ್ದಿಲ್ಲ ಏಕ೦ದರೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಇಂತಹ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಇದು ಮೊದಲ ಸಂದರ್ಭವಲ್ಲ. 

ಈ ಲೇಖನವು ದೃಢವಾದ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯ್ಕೆಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಜಾತಿ- ಮತ್ತು ಧರ್ಮ-ಆಧಾರಿತ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ನೀತಿಯ ಮೇಲೆ,  ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ MDM ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೇಲೆ,  ಹೇಗೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. MDM ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಊಟದ ತಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಏನು ಇರುತ್ತದೆ,  ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಯಾವುದನ್ನು ಹೊರಗಿಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಏಕೆ, ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡುವುದು,  ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಆಹಾರಗಳ ನಿರಾಕರಣೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದರೆ, ಮಹತ್ವದ ವಿಷಯಗಳಾಗಿವೆ. 

ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ

ಕರ್ನಾಟಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ MDM ಗಳ ಪೂರೈಕೆದಾರರಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಅಕ್ಷಯ ಪಾತ್ರ ಫೌಂಡೇಶನ್ (APF), ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಸೂಚಿಸಿದ ಮೆನುವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಸಂಘಟನೆಯು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಕಳವಳವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಬೆ೦ಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತಿನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಪತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಿ ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. .

ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ ಕೆಲವು ಜಾತಿ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುತೇಕ ಸಮುದಾಯಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಅಡುಗೆ ಪದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇತರ ಮಸಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪದಾರ್ಥಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಇವುಗಳು ಆಹಾರದ ಸುವಾಸನೆ ಮತ್ತು ರುಚಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮೈಸೂರಿನ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಆಹಾರ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (CFTRI) ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಎರಡು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳಾದ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಝಿ೦ಕ್ , ಇವುಗಳ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಸಸ್ಯ ಆಹಾರಗಳಿಂದ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಝಿ೦ಕ್ ಗಳ ಜೈವಿಕ ಲಭ್ಯತೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊ೦ದುತ್ತದೆ.  ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೊರತೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ  ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದಲ್ಲಿರುವ ಅದರ ಕೊರತೆ.  ಸಮಗ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಸಮೀಕ್ಷೆ ೨೦೧೬-೧೮ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಐದನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು (೨೦.೨%) ಶಾಲಾ-ಪೂರ್ವ   (ಪ್ರಿಸ್ಕೂಲ್) ಮಕ್ಕಳು , ೧೯.೮% ಶಾಲಾ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು೪೬.೮% ಹದಿಹರೆಯದವರು ಸತುವಿನ (ಝಿ೦ಕ್)  ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ 

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಆಹಾರ ಆಯೋಗದ ಪ್ರಕಾರ, MDM ನಲ್ಲಿ ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಬಳಸಲು APF ನ ನಿರಾಕರಣೆಯು ಆಹಾರವನ್ನು " ತಿನ್ನಲು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಪ್ಪೆ ಮತ್ತು ನೀರಸ " ಮಾಡಿದೆ. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ  ವರದಿಗಳಿಂದ ದೃಢೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ . ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ MDM ಗಾಗಿ ಏಕರೂಪದ ಆಹಾರ ಪಟ್ಟಿ (ಮೆನು)  ಇದೇ ಕಾರಣ ನಿಖರವಾಗಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಆಹಾರ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳುಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ, ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲದ,  ಆಹಾರದ ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೇರುತ್ತವೆ, ಇದು ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಸೇವನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.  ಹೀಗಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರ ಸೂಚಿಸಿದ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಮೆನುವು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಮಸಾಲೆಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಈರುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಘಟಕಾಂಶವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿದೆ.

ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿರುವ ಸುಮಾರು ೯೬% ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ದಲಿತರು, ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ (OBC) ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.  ಅವರು ತಮ್ಮ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ . 

 ಅಕ್ಷಯ ಪಾತ್ರ ಫೌಂಡೇಶನ್ (APF) ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುವದರಿ೦ದ ವಿನಾಯಿತಿ ಕೋರಿದಾಗ, ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಬೇರೆ ಮೆನುವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದಾಗ, ಸರ್ಕಾರವು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ನ್ಯೂಟ್ರಿಷನ್ (NIN), ಹೈದರಾಬಾದ್ ಮತ್ತು CFTRI, ಮೈಸೂರಿನಿಂದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಕೇಳಿತು. CFTRI ವರದಿ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮದ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ  ಅಧ್ಯಯನದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು.  NIN ವರದಿ ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರ ಅಧ್ಯಯನ ಅಥವಾ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ಮಾಡದೆಯೇ, ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡದೆಯೇ,  APF ನ ಮೆನುವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು. CFTRI ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಆಗಿನ ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿತು.   ಸರ್ಕಾರವು ತಾವೇ ಸೂಚಿಸಿದ ಮೆನುವಿನಿಂದ APF ಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಿತು. ಹೀಗೆ  ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುರಾವೆಗಳು  ಮತ್ತು ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯ ಸೇರ್ಪಡೆಯ ಪರವಾಗಿ ಪ್ರಧಾನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಹಾರ ಆದ್ಯತೆಗಳು ಎರಡನ್ನೂ ಕಡೆಗಣಿಸಲಾಯಿತು. 

ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟದಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು

ಒಂದು ಘಟನೆ (ಸುಮಾರು 2003): 

ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪತ್ರಕರ್ತರು : ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ಅಥವಾ ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಬೇಕೇ? 

ಮಕ್ಕಳು: ಎರಡೂ ಬೇಕು !

ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆ ನೀಡುವ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ ರ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ಹೊಸದಲ್ಲ. ಜನವರಿ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, ಎಚ್‌ಡಿ ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿ ನೇತೃತ್ವದ ಜನತಾ ದಳ (ಜಾತ್ಯತೀತ) (ಜೆಡಿ[ಎಸ್]) ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿ (ಬಿಜೆಪಿ) ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೆಲವು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಮಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು.  ಇದನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಕೆಲವು ಲಿಂಗಾಯತ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮೀಯರಿಂದ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ . ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಅನುದಾನಿತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ೫೮ ಲಕ್ಷ ದಾಖಲಾದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೦ ಲಕ್ಷ ಮಕ್ಕಳು (ಅಂದರೆ, ೮೬% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) MDM  ಭಾಗವಾಗಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಕ೦ಡುಬ೦ದಿದೆ.  ಆದರೆ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಪಾಲುದಾರ ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧದ ಕಾರಣ, ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಮುಂದೂಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೨೧-ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶದ ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ ರ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ವಿರೋಧದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಇದುವರೆಗೆ ಹಿಂಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಈ ಬಾರಿಯ ವಿಭಿನ್ನತೆ ಏನೆಂದರೆ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಕ್ರಮವು ಲಿಂಗಾಯತ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ನೇತೃತ್ವದ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಂತರವೇ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಲಾಯಿತು.ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡುವ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು  ಇಲಾಖೆಯು ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಂತರಿಕ “ಸಮೀಕ್ಷೆ” ನಡೆಸಿತು. ಈ ಕ್ರಮದ ಮೇಲೆ "ರಾಜಕೀಯ" ವನ್ನು ಪ್ರತೀಕ್ಷಿಸಿ, ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಶಾಲೆಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಕರಿಂದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆಯಲು ಕೇಳಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸದ ದಿನಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾದ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು  ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದ ನಂತರ, ೨೩ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ ರಂದು ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಲಾಯಿತು.

ವಿರೋಧವು ಚುರುಕಾಗಿತ್ತು. ೩೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೧ ರಂದು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಸವ ದಳ, ಲಿಂಗಾಯತ ಧರ್ಮ ಮಹಾಸಭಾ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕನಾಗಲಾಂಬಿಕಾ ಮಹಿಳಾ ಗಣ ಸದಸ್ಯರು ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಬೀದರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆ೦ದೋಲನ  ನಡೆಸಿದರು. ಮೊಟ್ಟೆಯ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಕಳಂಕಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ಪತ್ರಿಕ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು

‘ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಕೆಟ್ಟ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಒಂದು ಗುಂಪಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಗುಂಪಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ನೀಡುವುದು ತಾರತಮ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊಟ್ಟೆ ತಿನ್ನುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ನೀಡುವುದು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಗೌರವ ತೋರಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ‘

ಎ೦ದು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 

ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶದ ೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಠಾಧೀಶರ ಗುಂಪು "ರಾಜ ಧರ್ಮ" ಅನುಸರಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಿಂದ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು . ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯದಿದ್ದರೆ ಬೆಳಗಾವಿಯ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆ ಸಂಕೀರ್ಣಕ್ಕೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸುವುದಾಗಿ ಈ ಗುಂಪುಗಳು ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿದವು. ವಿರೋಧದ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಸ೦ಘಟನೆಯ  ನಾಯಕರು, "ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಪೌಷ್ಟಿಕ ಮಕ್ಕಳಿರಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ MDM ಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧದ ಜಾತಿ-ಆಯಾಮವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಸುಮಾರು ೮೨.೨% ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು೮೯.೬6% ಪುರುಷರು ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ . ಅದೇ ರೀತಿ, ಮೀನು, ಕೋಳಿ ಅಥವಾ ಮಾಂಸವನ್ನು೭೧.೬% ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ೮೫.೪% ಪುರುಷರು ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಆಹಾರದ ಆದ್ಯತೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ಬಹುಪಾಲು ಮನೆಗಳ ಊಟದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸದಿರುವವರು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಾಗಿದ್ದಾರೆ (೧೭.೮% ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ೧೦.೪% ಪುರುಷರು), ಅವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಮೇಲ್ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದವರು.

ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ,  ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಒಳಪಡುವ ಗುಲ್ಬರ್ಗಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ೮೦% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಉಳಿದವರು ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರು. .ಇದಲ್ಲದೆ, ೨೦೨೧ ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವು ಈ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಸೂಚಕಗಳ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ: “ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ರಕ್ತಹೀನತೆಯ ಸಂಭವವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿದೆ:  68% (ವಿಜಯಪುರ) ನಿಂದ 74% (ಯಾದಗಿರಿ)” ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶವು ರಾಜ್ಯದ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ದುಡಿಯುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವು ಭೂರಹಿತ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಅವರು ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ([ಮುಂಬೈ] ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಅಥವಾ [ಹೈದರಾಬಾದ್] ತೆಲಂಗಾಣ) ಅಥವಾ ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹಿಂದಿನ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರು ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾಗಿ ಹೇಳಿದರು, ಈ ಬಾರಿಯೂ ಅದು ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ). ಆದರೆ, ಈ ಸಂಘಟಿತ ವಿರೋಧದ ನಡುವೆಯೂ ಸರ್ಕಾರ ಈ ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಎರಡು  ಕಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಕೆಲವು ಲಿಂಗಾಯತ ಗುಂಪುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಪರಿಚಯಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಕ ಬೆಂಬಲ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಪರಿಚಯಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹಾಜರಾತಿ ಹೆಚ್ಚಳ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನಂತರ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆಯ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳ ಧ್ವನಿಗಳು.

ಅದೇ ದಿನ ಬೀದರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆ ಸೇರ್ಪಡೆ ವಿರೋಧಿಸಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದಾಗ, ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಅಂಬೇಡ್ಕರ್) ಮತ್ತು ಬಹುಜನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಂಘ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ದಲಿತ ಮತ್ತು ಬಹುಜನ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ ವಿಷಯವನ್ನು ಸಂಕುಚಿತ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ನೋಟಗಳಿಂದ ವೀಕ್ಷಿಸಕೂಡದು ಎ೦ದು  ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದವು. ಬಹುಜನ ಜಾಗೃತಿ ವೇದಿಕೆಯ ಮುಖಂಡರೊಬ್ಬರು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಠಾಧೀಶರಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ತಿನ್ನುವ ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಂದ ದೇಣಿಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡರು.  ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಸುಳಿವು ನೀಡಿದರು . ವಿವಿಧ ತಳಮಟ್ಟದ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಕನಿಷ್ಠ ೧೫ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದವು, ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ವಾರಕ್ಕೆ ಐದು-ಆರು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆಯೂ ಕೇಳಿಕೊಂಡವು. 

ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಹಲವಾರು ಲಿಂಗಾಯತ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಲಿಂಗಾಯತರು "ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಗಳು" ಅಥವಾ ಲಿಂಗಾಯತ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಯ ಸೇವನೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಮೂಲಭೂತವಾದ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಲಿಂಗಾಯತರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಧರ್ಮದ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಬೇಡಿಕೆಯ ಚಳವಳಿಯ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದ ಮಾಜಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಜಗತಿಕ ಲಿಂಗಾಯತ ಮಹಾಸಭಾ (ಜೆಎಲ್‌ಎಂ) ಸಂಘಟನೆಯ ಮುಖಂಡ ಎಸ್‌ಎಂ ಜಾಮ್‌ದಾರ್ ಕೂಡ ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿ,

ಸರ್ಕಾರದ ಆದೇಶದ  ಪ್ರಕಾರ, ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಬಾಳೆಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಮಾಂಸಾಹಾರಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. . ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನಾವು ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.

ಮೇಲಾಗಿ, ಲಿಂಗಾಯತರಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಾಹಾರದ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಕುರಿತು ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯು ಸಹ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ:

ಲಿಂಗಾಯತರಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ವರ್ಗದವರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಂತೆ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಗಳು ಆದರೆ ಕೆಳವರ್ಗದವರ ಬಗ್ಗೆ ಇದನ್ನು ಖಚಿತವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ವಚನಕಾರರು ಸಸ್ಯಾಹಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದರೆ, ಬಸವಣ್ಣ ಮತ್ತು ಆಲಮಪ್ರಭುಗಳ ಹಲವಾರು ವಚನಗಳು ಮಾಂಸ ಸೇವನೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ. 

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಇತರ ವೀಕ್ಷಕರು, ನಂತರ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಪರ್ಯಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಅದನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. 

ಇದಲ್ಲದೆ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಪರವಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಷಕರಿಂದ ಬಲವಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಷಕರು ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಮೊಟ್ಟೆಯ ಬದಲಿಗೆ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದವರು ಸಹ ಇತರರಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ವಿರೋಧವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿವಿಧ ನೆಲದ ವರದಿಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ ಮೊದಲ ದಿನ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮದ ವಾತಾವರಣ ಕಂಡುಬಂದಿತು.  ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ, "ಮೊಟ್ಟೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ" ಹಾಜರಾತಿಯ ಹೆಚ್ಚಳದ ಉಪಾಖ್ಯಾನದ ಸಾಕ್ಷ್ಯವು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಗುಲ್ಬರ್ಗದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೂಚನೆಗಳ ಉಪನಿರ್ದೇಶಕರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರು: “ಮೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ ನಂತರ, ನಾವು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಜರಾತಿಯಲ್ಲಿ ೧೦%–೧೨% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದೇವೆ” . ಹಲವಾರು ಶಾಲೆಗಳ ಶಾಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಮಿತಿಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ೯ ಮತ್ತು ೧೦ ನೇ ತರಗತಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗೂ ಒದಗಿಸುವುದನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು . ಈ ಶಾಲಾ ಸಮಿತಿಗಳ . ಸಮನ್ವಯ ವೇದಿಕೆ, ನೀತಿ ಕ್ರಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಕೊಪ್ಪಳದ ಗಂಗಾವತಿಯ ಶಾಲಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯೊಬ್ಬರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುಗಳನ್ನು ಭಾವುಕರಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ವಿಡಿಯೋ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಕಾಣಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ: 

'ನಿಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇದನ್ನು ಮಾಡಿದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು ಎಂದು ನೀವು ಭಾವಿಸುತ್ತೀರಾ? ನಮಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳು ಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಿಮ್ಮ ಮಠಕ್ಕೆ ಬಂದು ಮೊಟ್ಟೆ ತಿನ್ನುತ್ತೇವೆ. ನಿಮಗೆ ಅದು ಬೇಕೆ? ಒಂದಲ್ಲ, ಎರಡು ತಿನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಹೇಳಲು ನೀವು  ಯಾರು? ನಾವು ಮೊಟ್ಟೆ ತಿಂದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿಲ್ಲವೇ? ನಿಮ್ಮ ಮಠಕ್ಕೆ ನಾವು ದಾನ ಮಾಡಿಲ್ಲವೇ? ಹೀಗಿರುವಾಗ ನಮ್ಮ ಹಣದಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಊಟ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ? ಆ ಹಣವನ್ನು ಎಸೆಯಿರಿ. ಅಥವಾ ಆ ಹಣವನ್ನು ನಮಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಕೊಡಿ, ನಾವು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತೇವೆ.'

ಈ ಅಂಶಗಳ ಸಂಯೋಜಿತ ಪರಿಣಾಮದಿಂದಾಗಿ, ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಅದರ ನಾಯಕರ ಮೇಲೆ ಅವರ ಪ್ರಭಾವವು ಅತ್ಯಲ್ಪವಲ್ಲದ ಕೆಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಲಯಗಳ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ನಿವಾರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯು ಇನ್ನೂ ನಾಲ್ಕು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.  ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ಧಾರವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗುಂಪುಗಳ ನಂಬಿಕೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತೆಯಾಳಾಗಿ ಉಳಿಯಬಹುದು ಎಂದು ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಸಮಾರೋಪ

MDM ನಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ವಿವಾದವು ಆಳವಾದ ಬಿರುಕುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲಿನ ನಿಷೇಧಗಳನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಜಾತಿಯಿಂದ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ಸೂತ್ರೀಕರಣವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಧನಸಹಾಯ ಪಡೆದಿರುವ MDM ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಇತ್ತೀಚಿನ ಆಟದ ಅ೦ಗಳವಾಗಿ  ನೋಡಬೇಕು. ಗೋಪಾಲ್ ಗುರು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ, "ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರ ಅಥವಾ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ." ಈ ಆಹಾರ-ಆಧಾರಿತ ಕ್ರಮಾನುಗತಗಳು ಮಾಂಸವನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗೋಮಾಂಸವನ್ನು  ಸೇವಿಸುವವರಿಗೆ "ಘೋರ ಗುರುತನ್ನು" ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತವೆ, ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಆಚರಣೆ  ಜಾತಿ ಶ್ರೇಣಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವವರಿಗೆ ‘ನಾಗರಿಕ’ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ . ‘ತಾಮಸಿಕ’  ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವ ಸಮುದಾಯಗಳ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಿಗೆ "ಕೀಳು" ಗುಣಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಹಾರವು "ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅವಮಾನ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಸಂಭಾವ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶ್ರೇಣಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿನಿಷ್ಠ ವರ್ತನೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ" . ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿವಾದದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಶಾಲೆಗಳಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಈ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನು ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿದೆ.

ಬಾಲಮುರಳಿ ನಟರಾಜನ್ ಅವರು ಜಾತಿಗಳನ್ನು ನಿರುಪದ್ರವಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಘಟಕಗಳಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಶ್ರೇಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಅಂಶವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ನಮ್ಮ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ" ಅನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಜಾತಿಗಳ "ಸಾಧಾರಣ" ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಭಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಾಗಿ ನೋಡಬಾರದು ಶ್ರೇಣೀಕೃತ "ಸಂಬಂಧದ" ಜಾತಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಮೊಟ್ಟೆಯ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡೆದುಹಾಕದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸದ ಹೊರತು, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಿರಂತರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮೊಟ್ಟೆ ತಿನ್ನದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಯೇತರ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಂಗ.

MDM ನಲ್ಲಿ ಈರುಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲು APF ನ ನಿರಾಕರಣೆ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸದಿರುವ ಕೆಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳ ಬೇಡಿಕೆ, ಇದು ಅಗಾಧ ಬಹುಮತದ ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಹೋದಾಗಲೂ ಸಹ; ಇದು ದೃಢವಾದ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ್ದಾಗ; ಇದು ಕೆಲವು ದುರ್ಬಲ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಾಗ; ಅಥವಾ ಭಿನ್ನವಾದ ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಾಗ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಜಾತಿ-ಆಧಾರಿತ ಸಂಬಂಧಿತ ಶ್ರೇಣಿಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಾಣಲಾಗದ ಸೀಮಿತ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು.

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

1 ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗುಲ್ಬರ್ಗಾ ವಿಭಾಗದ ಆರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಸೇರಿವೆ - ಧಾರವಾಡ ವಿಭಾಗದ ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಯಾದಗಿರಿ, ಕಲ್ಬುರ್ಗಿ, ಬಳ್ಳಾರಿ, ಕೊಪ್ಪಳ, ರಾಯಚೂರು ಮತ್ತು ಬೀದರ್.

2 ಅಕ್ಷಯ ಪಾತ್ರ ಫೌಂಡೇಶನ್ (APF) ಎಂಬುದು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಫಾರ್ ಕೃಷ್ಣ ಕಾನ್ಶಿಯಸ್ನೆಸ್ (ISKCON) ನ ಸಹೋದರ-ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.

3 ಒಂದು ಪರಿಶೀಲನಾ ದಾಖಲೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದೆ: “ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟದ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಎನ್‌ಜಿಒಗಳು ಪ್ರತಿದಿನ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಆಹಾರವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಿವೆ, ಪ್ರತಿದಿನ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಬದಲು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ತಮ್ಮದೇ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಆಹಾರವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪೂರೈಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಮಕ್ಕಳು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಹ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿವೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಕೇಳಿದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೂ ಇದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. 

ಉಲ್ಲೇಖ: 

https://www.epw.in/journal/2022/23/commentary/mid-day-meals-karnataka.html