ಆರೋಪಿ ಒಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ಗೆ ಜಾಮಿನು ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ

ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಗಲಭೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದ ಆರೋಪದಲ್ಲಿ 18 ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಬಂಧಿಸಲಾದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ನಿಗೆ  24  ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ರ೦ದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಜಾಮೀನು ನಿರಾಕರಿಸಿದೆ.

ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘರ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ೫೩ ಜನರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು. ಇವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಮರಾಗಿದ್ದರು. ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ "ಪ್ರಮುಖ ಪಿತೂರಿಕಾರ" ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಯಿತು.

ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಅಮಿತಾಭ್ ರಾವತ್ ಅವರು ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ವಿರುದ್ಧದ "ಕೆಲವು ….ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಹೇಳಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಸಂಗತತೆಗಳಿವೆ" ಎಂದು ಒಪ್ಪಿದರೂ, ಜಾಮೀನು ವಜಾಗೊಳಿಸುವ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಆದಾಗ್ಯೂ, "ಚಾರ್ಜ್ ಶೀಟ್ ಮತ್ತು ಜೊತೆಗಿರುವ ದಾಖಲೆಗಳ…” ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ , “ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ವಿರುದ್ಧದ ಆರೋಪಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ನಿಜವಾಗಿದೆ” ಎ೦ದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಜಾಮೀನು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಜಾಮೀನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡುವಂತೆ ಶ್ರೀ ಖಾಲಿದ್ ಅವರ ಮನವಿಯಲ್ಲಿ "ಯಾವುದೇ ಅರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ವಸ್ತು" ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ವಿವಾದಾಸ್ಪದ ಪೌರತ್ವ ಕಾನೂನಿನ ವಿರುದ್ಧ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ  ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ನಡುವೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಗಲಭೆಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದವು..

ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ (CAA) ಮೂರು ನೆರೆಯ ಮುಸ್ಲಿಂ-ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾದ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಿಂದ ಮುಸ್ಲಿಮೇತರ ವಲಸಿಗರಿಗೆ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿರೋಧಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಜಾತ್ಯತೀತ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಹೇಳಿದರೆ, ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ಸರ್ಕಾರ ಕಿರುಕುಳಕ್ಕೊಳಗಾದ ಆಯಾ ದೇಶಗಳ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ  ( ಅ೦ದರೆ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದವರಿಗೆ) ಅಭಯ ನೀಡುವದು ಉಚಿತ  ಎ೦ದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. .

ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು - ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರು - ಕಾನೂನಿನ ವಿರುದ್ಧ ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಬೀದಿಗಿಳಿದರು. ಆದರೆ ದೆಹಲಿಯ ಒಂದು ಪ್ರತಿಭಟನೆಯು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತಿರುಗಿತು, ಕಾನೂನಿನ ಪರವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು.

ಹಿಂಸಾಚಾರವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ತಿರುವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು, ಇದು ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರ ನಡುವೆ ಘರ್ಷಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಅಮ್ನೆಸ್ಟಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ರಕಾರ, ಹಿಂಸಾಚಾರವು ಹರಡಿತು ಮತ್ತು ಮೂರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿದಂತೆ, ಹಿಂದೂ ಗುಂಪುಗಳು ಮುಸ್ಲಿಮರ ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡವು, ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪೊಲೀಸರ ಸಹಾಯದಿಂದ. ಬಿಬಿಸಿಯ ವರದಿಯು ಗಲಭೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೋಲೀಸರ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಮತ್ತು ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ.

ಹಿಂಸಾಚಾರವು ಸಿಎಎ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಶ್ರೀ ಮೋದಿಯವರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ದೂಷಿಸಲು ನಡೆಸಿದ ದೊಡ್ಡ ಪಿತೂರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪೊಲೀಸರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಗಲಭೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮುಖಂಡರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು - ಶ್ರೀ ಖಾಲಿದ್‌ನಂತಹವರನ್ನು - ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು.

ಅವರೆಲ್ಲರ ವಿರುದ್ಧ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ತಡೆ ಕಾಯಿದೆ (UAPA) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ-ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಜಾಮೀನು ಪಡೆಯಲು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಅಸಾಧ್ಯವೆನ್ನುವದು ಅನುಭವ

ಕಳೆದ ವಾರ, ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಮಾಜಿ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ಇಶ್ರತ್ ಜಹಾನ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜಾಮೀನು ನೀಡಲಾಯಿತು. (ಬಿ ಬಿ ಸಿ ವರದಿ ‘Umar Khalid: Activist denied bail in Delhi riots case’ ಯಿ೦ದ ಪಡೆದ ವಿವರಗಳು) 

****

‘ಕಾರಾವಾನ್’ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅ೦ಕಣಕಾರ ಶುಧ್ಧಬ್ರತ ಸೆನ್ ಗುಪ್ತ ತಮ್ಮ ೨೫ -೩-೨೦೨೨ರ ಲೇಖನಕ್ಕೆ ‘ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ವಿರುದ್ಧದ ಕ್ಷುಲ್ಲಕ ಪ್ರಕರಣವು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ಯದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ನೀಲನಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ’ ( The flimsy case against Umar Khalid is a blueprint for the state’s strategy against dissent) ಎ೦ಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಅವರ ಮುಖ್ಯ ಕೆಲವು ಅ೦ಶಗಳು :

ದೆಹಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2020 ರಲ್ಲಿ ಎಫ್‌ಐಆರ್ 59 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಮರ್‌ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಪಿತೂರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ತಡೆ ಕಾಯ್ದೆಯ ಹಲವಾರು ಸೆಕ್ಷನ್‌ಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೊಲೆ, ಗಲಭೆ, ದೇಶದ್ರೋಹ, ಪಿತೂರಿ ಮತ್ತು ಕೋಮು ದ್ವೇಷವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಎಫ್‌ಐಆರ್ 59 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜಾಮೀನು ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸದ ಹೊರತು ಉಮರ್ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತಾನೆ, ಏಕೆಂದರೆ, ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ "ಅಸಮಂಜಸವಾದ ಹೇಳಿಕೆಗಳು" ಮತ್ತು ಆರೋಪಿಗಳು ಕೈಗೊಂಡ "ನಿರುಪದ್ರವ ಕೃತ್ಯಗಳು" ಮಾತ್ರ ಮೊದಲ ನೋಟಕ್ಕೆ ತಾವೇ ನಿರ್ದೋಷತೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದಿಲ್ಲ  ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಪಿತೂರಿಯಲ್ಲಿ "ಒಂದು ಕ್ರಮವನ್ನೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಏಕವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ , ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ರಿಯೆ ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ನಿರುಪದ್ರವವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಪಿತೂರಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಘಟನೆಗಳ ಸರಪಳಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರೆ, ಎಲ್ಲಾ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು”, ಎ೦ದು  ವಾದಿಸಿದೆ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ. .

ಸೆನ್ ಗುಪ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು  ವಾದಿಸಿರುವ ತರ್ಕದ ನ್ಯೂನತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ:  ಪಿತೂರಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ನ ಊಹೆಯು ಆರೋಪಿಗಳ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಆರೋಪಿಗಳ ಇವೇ ಕ್ರಿಯೆಗಳು  ಪಿತೂರಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಿರುಪದ್ರವವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ,  ಪಿತೂರಿಯ ಊಹೆಯೇ "ನಿರುಪದ್ರವಿ" ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು , ಇತರ ಕ್ರಿಯೆಗಳೊಂದಿಗೆ (ಆರೋಪಿಗಳಿ೦ದಲ್ಲದೆ ಇತರರಿ೦ದ  ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ )  ಜೋಡಿಸುವಾಗ ಅದೇ ಪಿತೂರಿಯ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗುತ್ತದೆ ! (ಇದುಒ೦ದು ತರದ ‘ಯಾವದು ಮೊದಲು ಬ೦ತು - ಕೋಳಿಯೋ ಅಥವಾ ಮೊಟ್ಟೆಯೊ’ (‘chicken or egg’) ಒಗಟು, ಎ೦ದು ಹೇಳಬಹುದೇನೋ!). 

*****

ಇದೇ ತೀರ್ಮಾನದ ಇನ್ನೊ೦ದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಪ್ರಸಿಧ್ಧ ನ್ಯಾಯವಾದಿ ಗೌತಮ್ ಭಾಟಿಯ ಇವರ ಲೇಖನ “Stenographer for the Prosecution: Unpacking the Order Denying Bail to Umar Khalid” -  “ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ಗಾಗಿ ಸ್ಟೆನೋಗ್ರಾಫರ್: ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್‌ಗೆ ಜಾಮೀನು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಆದೇಶವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುವುದು” , 'ದಿ ವಯರ್', ದಿ. ೨೫ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು (https://thewire.in/law/umar-khalid-denied-bail-order-uapa-judiciary-stenographer-prosecution) . 

ಭಾಟಿಯ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: ಈ ಜಾಮೀನು ಆದೇಶವು ಮಾಡುವದೇನ೦ದರೆ, ಅದು ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ತನ್ನ ಯುಎಪಿಎ ಚಾರ್ಜ್‌ಶೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ಏನು ಬೇಕಾದರೂ ಬರೆಯಬಹುದಾದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತದೆ.   ಎಲ್ಲಾ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿನ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳದ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಬದಿಗಿಡುತ್ತದೆ. 

ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ಗೆ ಸ್ಟೆನೋಗ್ರಾಫರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು, ಆರೋಪಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಪುನರುತ್ಪಾದಿಸುವುದು ,ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಹತ್ತು ಅಥವಾ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜನರನ್ನು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇಡುವುದು, ಇವು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಪಾತ್ರವೇ? 

ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳೇ ಎರಡು ತರದ ನೀತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿವೆ:

ಒ೦ದರಲ್ಲಿ , ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಜಾಮೀನು ನೀಡಲು ಯುಎಪಿಎಯ ಅಗತ್ಯವು ಎಷ್ಟು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿದೆಯೋ,  ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು (ಜಾಮೀನಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಏಕೈಕ ಪ್ರಕರಣ) ಸಮಾನವಾಗಿ ಅಷ್ಟೇ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಗೆ ಇದು ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೆಲವು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸೂಚಿಸಿವೆ, : ಎರಡೂ ಅಗತ್ಯತೆಗಳ ಮೇಲೆ -     ಪುರಾವೆಗಳು ವಾಸ್ತವಿಕ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿರಬೇಕು;  ಮತ್ತು ಯು ಎ ಪಿ ಎ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಿನ  ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಪರಿಪಾಲಿಸಿರಬೇಕು. 

ಎರಡನೇಯದರಲ್ಲಿ, ಕುಖ್ಯಾತ ‘ವಾಟಾಲಿ’ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ತೀರ್ಪು, ಹಾಗೆಯೇ ಕೆಲವು ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪುಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ‘ಸಫೂರಾ ಜರ್ಗರ್ ‘ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ), ಜಾಮೀನು ಪರಿಗಣಿಸುವಾಗ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಮ೦ಡಿಸುವ ಪ್ರಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಅತೀವ  ಮೃದು ಸ್ಪರ್ಶವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ  : ಆಡಳಿತವು ತನ್ನ  ಮುಂದೆ ಏನು ಇರಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತುಂಬಾ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಅಥವಾ ತುಂಬಾ ಆಳವಾಗಿ ನೋಡಬೇಡಿ. ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶವೆಂದರೆ ಜನರು ಒಂದು ದಶಕದವರೆಗೆ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಾರೆ - ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ಬೇಕಿಲ್ಲ.

 

ದೆಹಲಿ ಗಲಭೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್‌ಗೆ ಜಾಮೀನು ನಿರಾಕರಿಸಿ ದೆಹಲಿಯ ಕರ್ಕರ್ಡೂಮಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗುರುವಾರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನೀಡಿದ ಆದೇಶವು ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಎರಡನೇ ವಿಧಾನದ ತೀವ್ರ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

 

ಈಗ ತಿಳಿದಿರುವಂತೆ, ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ವಾದವೆಂದರೆ ದೆಹಲಿ ಗಲಭೆಯು ಒಂದು ಯೋಜಿತ ಪಿತೂರಿಯ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಜನರ ಗುಂಪು   ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಗರಿಕರ ನೋಂದಣಿ (CAA/NRC) ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ  ನೆಪದಲ್ಲಿ ಬುಧ್ಧಿಪೂರಕವಾಗಿ ಕೌಶಲ್ಯದಿ೦ದ ನಡೆಸಿದೆ.

ಖಾಲಿದ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ - ಜಾಮೀನು ಆದೇಶದ ಓದುವಿಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಸುತ್ತದೆ - ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ಗೆ  ಹಲವಾರು ಅಡೆತಡೆಗಳು ಇದ್ದವು: (ಎ) ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಲು ಖಾಲಿದ್ ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕರೆಯನ್ನು ನೀಡಿಲ್ಲ - ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ (ಹೇಳಿದ್ದನು); (ಬಿ) ಧನಸಹಾಯ ಅಥವಾ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಖಲೀದ್ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವನಿಂದ ಯಾವುದೇ ವಸೂಲಾತಿಗಳಿಲ್ಲ; (ಸಿ) ಗಲಭೆಗಳು ನಡೆದಾಗ, ಖಲೀದ್ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.

ವಿಷಯ ಹೀಗಿರುವಾಗ, ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ನ ಪ್ರಕರಣವು ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳಿಕೆಗಳ ಒಂದು ಸ೦ಗ್ರಹದಿ೦ದ  ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ : "X ಅವರು Z ಜೊತೆಗೆ ಖಾಲಿದ್ ಅವರನ್ನು ನೋಡಿದರು", " ಖಾಲಿದ್ G ಹೇಳುವದನ್ನು A  ಕೇಳಿಸಿಕೊ೦ಡನು", ಮತ್ತು - ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ - "ಖಾಲಿದ್ ಏನೋ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಎರಡನೆಯವನು ಕೇಳಿದ್ದಾಗಿ ಮೂರನೆಯವನೊಬ್ಬನು  ಹೇಳಿದನು”. (ಈ ಹೇಳಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಕೇಳಿಕೆಯ ಮಾತು).

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಜಾಮೀನು ಆದೇಶವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ:

    * ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳಿರುವುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ (ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಸಾಕ್ಷಿಯು ಅನಾಮಧೇಯವಾಗಿದೆ, "ROMEO" ಮತ್ತು "JULIET" ನಂತಹ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ);

    *ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಇದು ಪ್ರತಿವಾದಿ ವಕೀಲರ ವಾದವನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ - ಕೆಲವು ಸುಸ್ಥಾಪಿತ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ, ಹಿಂದಿನ ಹೇಳಿಕೆಯು  ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಲ್ಲ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಇದು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ನಂತರ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಂದು ಹೇಳಿಕೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ, ಅಥವಾ ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಚಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ನಂಬಲಾಗಿಲ್ಲ );

    *ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ಪ್ರತಿವಾದಿಯ ರಕ್ಷಣೆಯ  ವಕೀಲರ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ  ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವದಿಲ್ಲ  ಎಂದು ಅದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. 

    *ಆದುದರಿ೦ದ ನಾಲ್ಕನೆಯದಾಗಿ,   ಸಾಕ್ಷಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸತ್ಯವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು (ಅದು ಎಷ್ಟು ಅಸಂಬದ್ಧ, ವಿರೋಧಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರಬಹುದಾದರೂ).

ಇದು ಮೂಲತಃ ಜಾಮೀನು ಆದೇಶದ ಸ೦ಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ. 

ಪ್ಯಾರಾಗ್ರಾಫ್ 10.5 ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಬೋಧಪ್ರದವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಜಾಮೀನು ಆದೇಶವನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ  ಓದಲು ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ:

 

“23/24.01.2020 ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಜಾಫ್ರಾಬಾದ್ ಪ್ರತಿಭಟನಾ ಸ್ಥಳದ ಸೀಲಾಂಪುರದಲ್ಲಿ ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್ ನಡುವೆ ಪಿಂಜ್ರಾ ಟೋಡ್ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಪಿತೂರಿ ಸಭೆ ನಡೆಯಿತು. ಪಿತೂರಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಗಲಭೆಗೆ ಬಳಸುವ ಚಾಕುಗಳು, ಬಾಟಲಿಗಳು, ಆಮ್ಲಗಳು, ಕಲ್ಲುಗಳು, ಮೆಣಸಿನ ಪುಡಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸೀಲಾಂಪುರದ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಚಕ್ಕಾಜಮ್ ಮತ್ತು ನಂತರ ಗಲಭೆ ಮಾಡಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸಾಕ್ಷಿ 'ಸ್ಮಿತ್', 'ಎಕೋ' ಮತ್ತು 'ಸಿಯೆರಾ' ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯಿಂದ ಇದು ದೃಢೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. (ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಮಾನ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ (ಡಿಫೆನ್ಸ್) ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರು ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಅಸಂಗತತೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅದನ್ನು ಸಾಕ್ಷಿಯು ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿಯ ವಿರುದ್ಧ ದೋಷ ಹೊರಿಸುವ ಅಂಶಗಳಿವೆ)."

(ಇನ್ನೂ ವಿವರವಾದ ಚರ್ಚೆಗೆ ಮೂಲ ಲೇಖನವನ್ನು (https://thewire.in/law/umar-khalid-denied-bail-order-uapa-judiciary-stenographer-prosecution) ಓದಬೇಕು.)

ಆದ್ದರಿಂದ ಖಾಲಿದ್ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರಕರಣವು ಆಧಾರಿಸಿರುವದು ಇವುಗಳನ್ನು: (a) WhatsApp ಗುಂಪುಗಳ ಸದಸ್ಯತ್ವ; (ಬಿ) ವಿವಿಧ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ, ಅದರ ವಿವರಗಳನ್ನು ಅನಾಮಧೇಯ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಬಹುತೇಕ  ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಪದಗಳಲ್ಲಿ; ಮತ್ತು (ಸಿ) ಗಲಭೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ನಂತರ "ಕರೆಗಳ ಕೋಲಾಹಲ" ದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಇದರ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಭಯಾನಕವಾಗಿವೆ.  ಈ ಮಟ್ಟದ ಜಾಮೀನು ಆದೇಶವು ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ತನ್ನ ಯುಎಪಿಎ ದೋಷಾರೋಪಣ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ (ಚಾರ್ಜ್‌ಶೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ) ಅಕ್ಷರಶಃ ಏನು ಬೇಕಾದರೂ ಬರೆಯಬಹುದಾದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ - ಅಸ್ಪಷ್ಟ, ಅಸಂಗತ, ಅಗ್ರಾಹ್ಯ, ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಸುಳ್ಳು, ಯಾರಾದರೂ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರೆ ಮತ್ತು ನೀವು ನಂಬುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ನೀವು ನಗುವಿರಿ - ಆದರೆ ನಮ್ಮ  ಜಾಮೀನು ಆದೇಶವು  ಆ ಎಲ್ಲಾ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಪುನರುತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಮುಂದಿನ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳದ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ಬದಿಗಿಡುತ್ತದೆ , ಮತ್ತು ಆರೋಪಿತರು  ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಇದು ಚೂರುಚೂರಾದ  ಅಪರಾದ (ಕ್ರಿಮಿನಲ್) ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರ್ತರೂಪವಾಗಿದೆ - ಕೇವಲ ಯುಎಪಿಎ ಮತ್ತು ಅದರ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಮುರಿದುಹೋಗಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಎಲ್ಲೋ ಎಲ್ಲೋ, ಆಡಳಿತದ ದುರ್ನಡತೆಯನ್ನು ಎದುರುಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಸರಿಪಡಿಸುವ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮರೆತಿರುವ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಂದ ಮುರಿದುಹೋಗಿದೆ,