ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅದರ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ,  ಧಾರ್ಮಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಅದು ಕೀಳ್ಪಡಿಸಿರುವುದಕ್ಕೆ,  ಕೊ೦ಡಾಡಿ ಸ೦ಭ್ರಮಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ 

 ತನ್ನ 50 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಥೆ ಎಂದು ಹೊಗಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಅದರ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಅದರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆದು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎ೦ದು ಕಾಣಲಾಗುತ್ತಿದೆ 

• ಸ೦ಪಾದಕೀಯ : ‘ಇ೦ಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್’  ಡಿಸೆಂಬರ್ 16, 2021 

ಅದರ ವಿಮೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾತ್ರದ೦ತೆಯೇ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಯಶಸ್ಸು ಗಮನಾರ್ಹವಾದದ್ದು

ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದ ಸಕ್ರಿಯ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಿಂದ ವಿಮೋಚನೆಗೊಂಡ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವು  ಎರಡನೆಯ ವಿಶ್ವ ಸಮರ ದ ನಂತರ ರಚಿಸಲಾದ ಮೊದಲ ಹೊಸ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ಕಾಲು ಶತಮಾನದ ನಂತರ, ಈ ಹೊಸ ರಾಷ್ಟ್ರವು ‘ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಧರ್ಮವು ಅತ್ಯಂತ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗದ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ’ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯನ್ನು ಸುಳ್ಳೆ೦ದು ತೋರಿಸಿತು.  ಮೊದಲು ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಳವಾಗಿದ್ದ ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ,  ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಮ ಧರ್ಮದ್ದಾಗಿದ್ದರೂ  ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅದು ಬಂಗಾಳಿಯಾಗಿತ್ತು. ಜಿನ್ನಾ ಇದನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು ವಿಫಲರಾದರು ಮತ್ತು 1948 ರ ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಅವರ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಭೇಟಿಯಲ್ಲಿ ಢಾಕಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ  ಸತ್ಯಾರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳದ ಅವರ  ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಉರ್ದು ಜೊತೆಗೆ ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವವರು ಕೇವಲ ಪ್ರಾಂತೀಯರಲ್ಲ, ಅವರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರುಪ್ರವೇಶಿಸಲು  ಬಯಸುವ "ಶತ್ರುಗಳು" ಎಂದು ಅವರು ಆರೋಪಿಸಿದರು. ಅವರು ಉರ್ದುವನ್ನು ಉಪ-ಖಂಡದ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಪೋಷಿಸಿದ ಭಾಷೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದು "ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಮತ್ತು ಇತರ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ" ಎ೦ದರು. 

 ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ನಂತರ, ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಜನರು ಧಾರ್ಮಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶದ ಮೂಲಕ ಸಬಲೀಕರಣವನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.  ತನ್ನ 50 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಥೆ ಎಂದು ಹೊಗಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಅದರ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಅದರ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯಿಂದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆದು 

ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಥೆಯಷ್ಟೇ ಗಮನಾರ್ಹವಾದುದು ಅದರ ವಿಮೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾತ್ರ. ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು R&AW ನಡುವಿನ ಆರಂಭಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸರ್ಕಾರದ ವಿವಿಧ ಅ೦ಗಗಳು ಮತ್ತು ವಿಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವರ್ಗವು ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿತು. ಭಾರತ ದೇಶವು ಬಡತನದೊ೦ದಿಗೆ  ಹೋರಾಡುತ್ತಿತ್ತು, ಅದರ ಪ್ರಜೆಗಳು   ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಬರಗಾಲದಿಂದ ಇನ್ನೂ ತತ್ತರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾಗಿತ್ತು, 1965 ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಯುದ್ಧದೊಂದಿಗೆ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಹಿಡಿತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು, ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನೋಬಲವು  ಇನ್ನೂ 1962 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕೈಯಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದ  ಸೋಲಿನಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು.  ಆದರೆ ಯೋಜನೆಯು ಅಂತಿಮಗೊಂಡ ನಂತರ, ವಿಮೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವು ಹಲವಾರು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಹಂತ-ಹ೦ತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು ಹಾಗೂ  ಪ್ರತಿ ಹಂತವನ್ನು ಗರಿಷ್ಠ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸ೦ಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 3 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ - ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಎರಡೂ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಯುದ್ಧ - ಅದರ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಎರಡು ವಾರಗಳಿಗಿಂತ  ಕಮ್ಮಿ ಕಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಇದು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದ ಯುದ್ಧವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.

ಇಂದು, ಭಾರತವು ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಚೀನಾ ಅಥವಾ ರಷ್ಯಾದಂತಹ ಹಳೆಯ ಸ್ನೇಹಿತನೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಉದ್ದೇಶಗಳ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ 1971 ರ ರೀತಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ-ಸರ್ಕಾರದ ವಿಧಾನವನ್ನು ತರಲು ಹೆಣಗಾಡುತ್ತಿದೆ.  ದೇಶೀಯ ರಾಜಕೀಯದಿಂದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯವರೆಗೆ ಕೋಮು ವಿಭಜಕ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯದ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿಹರಿಯುವ  ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದೆಹಲಿಯು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗಮನ ಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ತೀಸ್ತಾ ನೀರನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಮುರಿದ ಭರವಸೆಯು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಿದೆ. ಆದರೂ,  ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಇಸ್ಲಾ೦ ಧರ್ಮವಾದದ  ಪಕ್ಷಗಳ ಅತ್ಯ೦ತ  ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಭಾರತವು 50 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸದ್ಭಾವನೆ ಇ೦ದಿಗೂ ಇದೆ. ದೆಹಲಿಯು ಈ ಅಮೂಲ್ಯ ಸೊತ್ತನ್ನು ಕಾಪಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಬೆಳೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು.