ಪ್ರಚಾರವೆ೦ಬ ಅಪಚಾರ

ಪ್ರಚಾರದ ಪರಿಚಯ

"ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಹೊಂದಿರುವವರು - ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು,  ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನದ ಮಾಲೀಕರು - ನಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು   ಕಲ್ಪನೆಗಳ  ಮೇಲೆ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಸಾಧಿಸಿದರೆ, ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುತ್ತಿರುವ ಸೈನಿಕರ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಅವರು ತಮ್ಮ  ಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ - (ಏಕ೦ದರೆ)  ಸಾರ್ವಜನಿಕರಾದ ನಾವು ನಮ್ಮನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ” - ಹವರ್ಡ್ ಝಿನ್, ಅಮೆರಿಕನ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರ.

ಈ ದಿನ ಮತ್ತು ಯುಗದಲ್ಲಿ ನಾವು ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತೇವೆ.   ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೆಲವು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಲಪಡಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ  ಜನರು  ಯೋಚಿಸಲು ಮತ್ತು ವರ್ತಿಸಲು ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂವಹನ ಮಾಡುವುದರ ಉದ್ದೇಶ , ಇದು ಪ್ರಚಾರದ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳ ವಿರುದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸನ್ನಾಹಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. 

ಪ್ರಚಾರ, ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮನವೊಲಿಸುವ ತಂತ್ರ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು:

ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಯಾವುದೊ೦ದು  ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ  ಎಂದು ಪ್ರಚಾರಕರು ನಂಬಿರುವ ಕೆಲವು ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು  ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ  ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಗುಂಪಿನಿ೦ದ  - ಪ್ರಚಾರಕರಿ೦ದ - ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಯುಕ್ತಿಯಿ೦ದ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಾಹಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಪ್ರಚಾರವು ಎಂದಿಗೂ ಒಂದು ಸ೦ಗತಿಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಪಾತವಿಲ್ಲದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಒಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯ ಒಂದು ಬದಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸತ್ಯವೆಂದು ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಚಾರವು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪ್ರಚಾರ ಮಂತ್ರಿ ಜೋಸೆಫ್ ಗೋಬೆಲ್ಸ್ ಅವರ ಸಹಾಯದಿಂದ 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಚಾರ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಅಡಾಲ್ಫ್ ಹಿಟ್ಲರ್, ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಈ ಪದಗಳಿಂದ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದನು:

"ಪ್ರಚಾರದ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ ... ಸತ್ಯದ ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮಾಡುವುದಲ್ಲ ... ತದನಂತರ ಅದನ್ನು ವೈದುಷ್ಯದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯೊ೦ದಿಗೆ ಜನತೆಯ ಮುಂದೆ ಇಡುವುದಲ್ಲ ; ಪ್ರಚಾರದ  ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮಾತ್ರ ಯಾವಾಗಲೂ ಮತ್ತು ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ ಪೂರೈಸುವುದು. "

ಅಂತಿಮವಾಗಿ,   ಪ್ರಚಾರವು ಮಾನಸಿಕ ಯುಕ್ತಿನಿರ್ವಾಹಣೆಯ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಭಾವನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲೆ ಚೆಲ್ಲಾಟವಾಡುತ್ತದೆ.  ಇದರಿಂದಾಗಿ,  ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಕಲ್ಪನೆ, ಕ್ರಿಯೆ ಅಥವಾ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ  ಆರಿಸಿಕೊ೦ಡದ್ದಾಗಿಯೇ  ನ೦ಬುತ್ತಾರೆ.    ಪ್ರಚಾರದ ಈ ಕೊನೆಯ ಲಕ್ಷಣವು ಅದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿಸಬಹುದು.

• "ಓರ್ವ ವ್ಯಕ್ತಿ  ಪ್ರಚಾರದಿ೦ದ ತಾನು ಕಲಿತ ಪಾಠವನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ೦ತೆಯೇ   ತಾನೇ ಸ್ವತ: ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಸಾಧಿಸುವಾಗ, ಅವನ ಕಣ್ಣುಗಳು ಸ್ವತ೦ತ್ರವಾಗಿ ಏನನ್ನೂ ನೋಡದಿರುವಾಗ,  ಹಾಗೆಯೇ ಅವನ ಬಾಯಿ   ಅವನ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಹಿ೦ದೆಯೇ ಅಚ್ಚುಹಾಕಿದ್ದ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು  ಮಾತ್ರ ಧ್ವನಿಸುತ್ತಿದ್ದ೦ತೆಯೂ  ತಾನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ತನ್ನ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನೇ  ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳುವಾಗ - ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ  ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅವನು  ಯೋಚಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ, ಅವನು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ .ಎ೦ಬದನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾನೆ.” (ಜಾಕ್ ಎಲುಲ್, ‘ಪ್ರಚಾರ: ಮಾನವ  ವರ್ತನೆಗಳ ರಚನೆ’)

ಮನವೊಲಿಸುವ ತಂತ್ರವಾಗಿ, ಪ್ರಚಾರವು ಮೌಲ್ಯ-ತಟಸ್ಥವಾಗಿದೆ ಅಥವಾ  ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಒಳ್ಳೆಯದು ಅಥವಾ ಕೆಟ್ಟದ್ದಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ವಾದಿಸಬಹುದು. "ಒಂದು ಉಪಕರಣದ ರೂಪದಲ್ಲಿ   ಪ್ರಚಾರವು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉಪಕರಣಕ್ಕಿ೦ಥ ಹೆಚ್ಚು  ನೈತಿಕ ಅಥವಾ ಅನೈತಿಕವಲ್ಲ"  ಪ್ರಚಾರವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಬಳಸುವ ಗುರಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನೈತಿಕತೆಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ನಾವು ಹೊ೦ದಬಹುದು;. ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಎಷ್ಟೋ ಸಲ ಕೆಟ್ಟ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಇಂದು ಅದನ್ನು ಸ್ವತಃ ದುಷ್ಟ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಚಾರವು ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ಭಿನ್ನ:  ಪ್ರಚಾರವು ಜನರಿಗೆ ಏನು ಯೋಚಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಶಿಕ್ಷಣವು ಜನರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಯೋಚಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. (ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಾಗಿ  ದೀರ್ಘಕಾಲದಿ೦ದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಸುಕಾಗಿರುತ್ತದೆ.)

ಮನವೊಲಿಸುವ ತಂತ್ರವಾಗಿ, ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಒ೦ದಲ್ಲೊ೦ದು  ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ  ವಸ್ತುತಃ ಮಾನವ ಇತಿಹಾಸದ ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ  ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ‘ಪ್ರಚಾರ’ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಮೊದಲು ಬಳಸಿದ್ದು ೧೬೨೨ರಲ್ಲಿ . ಆ ವರ್ಷ ಪೋಪ್ ಗ್ರೆಗೊರಿ XV ಮತ ಧರ್ಮದ  ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶ್ವಾಸಿಗಳ ಸಭೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.  ಸಭೆಯ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್ ಸುಧಾರಣೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸವಾಲುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಧರ್ಮದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು.

೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ‘ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಚಾರ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ  ಉದಯಿಸಿತು.  ಎಲ್ಲಾ ಮುಂಚಿನ ಪ್ರಚಾರಗಳಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಚಾರ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನದಂತಹ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು ಈ ರೀತಿ ಬಳಸಿದ ಮೊದಲ ದೇಶಗಳು, ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಚಾರ ಹುಟ್ಟಿದ  ದೇಶಗಳು, ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾ . ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ಬಳಕೆಯು ಪ್ರಚಾರಕರು ಹಿಂದೆಂದೂ ಊಹಿಸದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ತಲುಪಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.

ವಿಶ್ವ ಮಹಾಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ  ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅ೦ದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ವುಡ್ರೊ ವಿಲ್ಸನ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತ ಜಾರ್ಜ್ ಕ್ರೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಸಮಿತಿ ಅಥವಾ ಕ್ರೀಲ್ ಕಮಿಷನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಕರೆ ನೀಡಿದರು, ಇದರ ಉದ್ದೇಶ,  ಅಮೇರಿಕನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಯುದ್ಧ-ಹ೦ಬಲಿಸುವ  ದೇಶಭಕ್ತಿ ಉನ್ಮಾದರನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ರೂಪಿಸುವದು.

ನೋಮ್ ಚೋಮ್ಸ್ಕಿ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ, ಇಂತಹ ಪ್ರಚಾರ ಅಭಿಯಾನವು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು:

• "ಕ್ರೀಲ್ ಕಮಿಷನ್ ... ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಶಾಂತಿಯುತ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊ೦ದನ್ನು   ಚಿತ್ತೋನ್ಮಮಾದದ   ಯುದ್ಧಪ್ರೇರಕಪ್ರಚೋದಕ  - ಜರ್ಮನ್ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾಶಮಾಡಲು, ಜರ್ಮನರ ಅಂಗವನ್ನು ತುಂಡಾಗಿ ತುಂಡರಿಸಲು, ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ  ಜಗತ್ತನ್ನು ಉಳಿಸಲು , ಹಾತೊರೆಯುವ - ಜನಸಮೂಹವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು.” (ನೋಮ್ ಚೋಮ್ಸ್ಕಿ, ಮಾಧ್ಯಮ ನಿಯಂತ್ರಣ)

೧ನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೂ  ಬ್ರಿಟನ್ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತ “ಪ್ರಚಾರ, ಪ್ರಚಾರ, ಪ್ರಚಾರ. ಒ೦ದೇ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಪ್ರಚಾರ ”, ಎ೦ದು ಆಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಖ್ಯಾತಿಯ ಹಿಟ್ಲರ್,  ಯುದ್ಧ ಪ್ರಚಾರದ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದ ಕುತೂಹಲಗೊ೦ಡನು. . ಅಂತಹ ಪ್ರಚಾರವು ಅವನ ಮೇಲೆ ಬೀರಿದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ವಿವರಿಸಿ, ಹಿಟ್ಲರ್ ಬರೆದದ್ದು:

"ಆದರೆ ಯುದ್ಧದ ನಂತರವೇ ಪ್ರಚಾರದ ಸರಿಯಾದ ಅನ್ವಯದಿಂದ ಯಾವ ಅಗಾಧ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಶತ್ರುಗಳ ಕಡೆಯಿಂದ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು, ಏಕೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಕಡೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿತ್ತು, ಕನಿಷ್ಠ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ... ನಾವು ಏನು ಮಾಡಲು ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದೆವೋ, ಶತ್ರುಗಳು ಅದ್ಭುತ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತವಾದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದಿಂದ ಮಾಡಿದರು. ನಾನು, ಈ ಶತ್ರು ಯುದ್ಧದ ಪ್ರಚಾರದಿಂದ ಅಗಾಧವಾಗಿ ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ.” (ಅಡಾಲ್ಫ್ ಹಿಟ್ಲರ್)

ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವೆಂದರೆ 'ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರ'. ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರವು ಸರ್ಕಾರ, ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವು ಕೆಲವು ರಾಜಕೀಯ ಅಥವಾ ಆರ್ಥಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಬಳಸಿದ ಪ್ರಚಾರವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರಗಳು ಲಂಬವಾದ ಪ್ರಚಾರವಾಗಿದೆ, ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಸುವ ಪ್ರಚಾರಕರಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ:

"ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಚಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಊಹಿಸುವಂತೆಯೇ, ಮೇಲಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಲಂಬವಾದ ಪ್ರಚಾರವಾಗಿದೆ.  ಇದು ಒಬ್ಬ ನಾಯಕ, ತಂತ್ರಜ್ಞ, ರಾಜಕೀಯ ಅಥವಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟು , ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರದ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದಿಂದ  ಕೆಳಗಿರುವ  ಗುಂಪಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಅಂತಹ ಪ್ರಚಾರವು ಮೇಲಿನಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಮ೦ಡಲಿಗಳ ರಹಸ್ಯ ಗೂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಕಲ್ಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ,  ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಸಮೂಹ ಸಂವಹನದ ಎಲ್ಲಾ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ,  ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ  ಜನಸ್ತೋಮವನ್ನು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ  ಆವರಿಸುತ್ತದೆ; ಆದರೆ ಅದನ್ನು  ನಡೆಸಿಕೊಡುವವರು ಹೊರಗಡೆ ಇರುತ್ತಾರೆ.”  (ಜಾಕ್ ಎಲುಲ್, ಪ್ರಚಾರ: ಮಾನವ  ವರ್ತನೆಗಳ ರಚನೆ).

ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಿಥ್ಯೆ, , ಕಟ್ಟುಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವದ ವಿಪರೀತ ವಿರೂಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಜನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಊಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ‘ದೊಡ್ಡ ಸುಳ್ಳನ್ನು ಹೇಳಿಕೊ೦ಡಲ್ಲಿ ಜನರು ಅದನ್ನು ನಂಬುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು’ ಎ೦ದು ಹೇಳಿದ್ದಕ್ಕೆ  ಹಿಟ್ಲರ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾಗಿದ್ದಾನೆ.  "ಯುದ್ಧವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದಾಗ ಸತ್ಯವೇ ಮೊದಲ ಬಲಿ,” ಎ೦ದೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಪೂರ್ಣ ವಾಸ್ತವವಲ್ಲ.

ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ 'ದೊಡ್ಡ ಸುಳ್ಳು'ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆಯಾದರೂ  ಆಧುನಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರಕರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸತ್ಯ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಬದ್ಧರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ,  ಸತ್ಯವಾದ ವಸ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ   ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ  ಘಟನೆಗಳ ತಪ್ಪು ಮತ್ತು ವಿಕೃತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ. ಈ ತಂತ್ರದ ಹಿಂದಿನ ತಾರ್ಕಿಕತೆಯೆಂದರೆ, ಪ್ರಚಾರಕರು ನೀಡಿದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರೆ, ಪ್ರಚಾರಕರು ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ಸಂಗತಿಗಳು ಸತ್ಯವೆಂದು ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಸಹ ನಿಜವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಮರುಳು ಮಾಡಲು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. 

ವಾಸ್ತವಾ೦ಶಗಳನ್ನು  ಪೂರ್ವಗ್ರಹೀತವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿ,  ಕೃತಕವಾಗಿ  ಬಣ್ಣಿಸಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ದೂರಾರ್ಥಗಳನ್ನು  ನೀಡುವ ಸ೦ದರ್ಭದಲ್ಲಿ   ಪ್ರಚಾರವು ಖ೦ಡಿತವಾಗಿಯೂ ಅಸತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.  ಸರಳವಾದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸಿದಾಗ  ನಿಜವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದು   ಕೇವಲ ತೋರಿಕೆಗಾಗಿ,  ಆ ಸತ್ಯವನ್ನು ಆಧಾರಿತ ತನ್ನದೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಮಾಡುತ್ತದೆ. (ಜಾಕ್ ಎಲುಲ್, ಪ್ರಚಾರ: ಮಾನವ  ವರ್ತನೆಗಳ ರಚನೆ)

ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ ಎಂದರೆ ಅದು ಇಲ್ಲದೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ  ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಲೇಸಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ. ಅಂತಹ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂವೇದನಾಶೀಲವಾಗಿ ತೋರುತ್ತದೆಯಾದರೂ,  ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಪ್ಪಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಪ್ರಪಂಚದ ಘಟನೆಗಳ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾಗಿರುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರವು ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಗ್ರಹಿಕೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತದೆ  ಎಂದು ವಾದಿಸಬಹುದು. . ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದಿನ ಜನರು  ಇಂತಹ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲು ಧರ್ಮಸ೦ಸ್ಥೆಯನ್ನು  ನ೦ಬಿದ್ದರೂ , ಈಗ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಜನರು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳತ್ತ ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿಯಾಗಿ  ಸ೦ಕಥನಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇತಿಹಾಸದ ಮೇಲೆ ಗ್ರಹಣಾತ್ಮಕತೆ ಮತ್ತು ಸುಸಂಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೇರುವ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಚಾರಕರು ರಾಜ್ಯಾಧಿಕಾರವನ್ನು  ಬಹುತೇಕ  ದೈವಿಕ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತಾರೆ.

". . .ಪ್ರಚಾರವು ಮಾನವನಿಗೆ  ಮತಿಹೀನ ಮತ್ತು ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿತ   ಭಯಗಳಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುವ ಆತಂಕವನ್ನು ಈ ಹಿ೦ದೆ ಧರ್ಮದಿ೦ದ ದೊರಕುತ್ತಿದ್ದ ಆಶ್ವಾಸನೆಗಳ ಸಮಾನವನ್ನು ನೀಡಿ ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಚಾರವು ಆತನು ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಪಂಚದ ಸರಳ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ, ವಾಸ್ತವದಿ೦ದ ದೂರವಾದರೂ  ಆದರೆ ಅರಿಯಲು ಸುಲಭವಾದ  ಮತ್ತು ತೃಪ್ತಿಕರ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ . ಇದು ಆತನಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಬಹುದಾದ ಕೀಲಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ಯಾವುದೇ ರಹಸ್ಯವಿಲ್ಲ; ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ವಿವರಿಸಬಹುದು, ಇದೆಲ್ಲ ಪ್ರಚಾರದ ಸಾಧನೆ.  ಪ್ರಚಾರ  ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಕನ್ನಡಕಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ತಮ್ಮ ಭಾವನೆಯಲ್ಲಿ  ಅದರ ಮೂಲಕ ಜನರು ದೈನ೦ದಿನ ಆಗುಹೋಗುಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ  ಅರ್ಥವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದು ಜನರಿಗೆ  ಎಲ್ಲಾ ಅಸಂಗತ ಘಟನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಓಡುತ್ತಿರುವ  ಒ೦ದು  ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಳೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈಗ ಜಗತ್ತು ಪ್ರತಿಕೂಲ ಮತ್ತು ಭೀತಿಕರವಾಗುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ.” (ಜಾಕ್ ಎಲುಲ್, ಪ್ರಚಾರ: ಮಾನವ ವರ್ತನೆಗಳ ರಚನೆ)

ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸೋಣ.  ಸರ್ಕಾರವು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ನೀತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮತದಾರರ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಚಾರವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಮತದಾನದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ಭಿನ್ನ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ, ಅಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾಯಶಃ ಜನರ ಆಯ್ಕೆಗೆ ವಿರುಧ್ಧವಾದ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.  ಎ೦ದಿದ್ದಾರೆ  ಎಲ್ಲುಲ್. . ಅಧಿಕಾರದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವವರಿಂದ ನೀತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ ನಂತರ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವು ಈಗಾಗಲೇ ಏನು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆಯೋ  ಅದನ್ನೇ ಮತದಾರರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು  ಬಯಸುತ್ತದೆ ಎ೦ದು ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ..

"ಸರ್ಕಾರವು ಈಗಾಗಲೇ ಏನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನೇ  ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವದು  ಪ್ರಚಾರದ  ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.  ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರೆ, ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಏನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆಯೋ ಅದನ್ನೇ   ಜನರ ಇಚ್ಛೆಯು ಬಯಸುತ್ತದೆ  ಎ೦ಬುದಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ". (ಜಾಕ್ ಎಲುಲ್, ಪ್ರಚಾರ: ಮಾನವರ ವರ್ತನೆಗಳ ರಚನೆ)

ಎಲುಲ್ ಎಚ್ಚರಿಸಿದಂತೆ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಸರ್ಕಾರವು ತಾನು ಏನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಬಳಸಿದಾಗ, ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಉಳಿದಿಲ್ಲ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ:

"ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ಒಮ್ಮೆ ಪ್ರಚಾರದ ವಸ್ತುವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ನಿರಂಕುಶವಾದಿ, ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸ೦ಪೂರ್ಣ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.” 

ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಮೂಲಕ , ಎಲುಲ್ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಅಪಖ್ಯಾತಿಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಥವಾ, ಪ್ರಚಾರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪ್ರಚಾರದ ಇಚ್ಛೆಯ ಬಲಿಪಶು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ ಆಧುನಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ

ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಅವರು ವಿವರಿಸಿದಂತೆ, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪ್ರಚಾರವು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಅಪಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ  ಎಚ್ಚರಿಸುವುದು ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸೇವೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಎಲ್ಲುಲ್ ಭಾವಿಸಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಅಪಾಯದ ನಿಜ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಮಾನವಕುಲವು ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಬಹುದು:

ತಲೆಯಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ತೂಗುತ್ತಿರುವ ಅಪಾಯದ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸುವುದು ಒ೦ದು ಅವಶ್ಯಕ ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸೇವೆಯಾಗಿದೆ. ದೌರ್ಬಲ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಸುವುದು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಬಲಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿ೦ದ ... ಒಟ್ಟು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ತರುವ೦ತಹ ಒ೦ದು ವಿಪತ್ತಾಗಿರುವ ಪ್ರಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುವದು ಮನುಷ್ಯನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಕ್ರಮ. " (ಜಾಕ್ ಎಲುಲ್, ಪ್ರಚಾರ: ಮಾನವರ ವರ್ತನೆಗಳ ರಚನೆ)

??!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!??

??!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!??

ACADEMY OF IDEAS