ನಷ್ಟಹೋದ ದಶಕಗಳು

 

ಸರ್ಕಾರವು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಮಾನತೆಯ ಪರವಾಗಿ ಮರುರೂಪಿಸಬೇಕು.

(ಇಕನಾಮಿಕ್ ಅ೦ಡ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ವೀಕ್ಲಿಯ ಸ೦ಪಾದಕೀಯ - 31 ಜುಲೈ 2021)

ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ, 1990 ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸು ನಿಧಿ (IMF) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ತೀವ್ರ ಕುಸಿತವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು. ಬೆಳವಣಿಗೆಯು 1988 ರಲ್ಲಿ 9.7% ರಿಂದ 1989 ರಲ್ಲಿ 5% ಗೆ ಮತ್ತು 1990 ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 1% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿತ್ತು. ಮತ್ತು ದೇಶವು ಆಮದು-ರಫ಼್ತು ಅಸಮತೋಲನದಿಂದ  ತತ್ತರಿಸಿತ್ತು. ಇದರಿ೦ದಾಗಿ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು  ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭಾರತದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಂಕಷ್ಟವು ಇನ್ನೂ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು 6.5% ರಿಂದ 4% ಮತ್ತು ಮತ್ತಷ್ಟು -8% ಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿದೆ. ಆದರೆ 1990ರ ದಶಕಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಭಾರತವು ಈಗ ಯಾವುದೇ ಆಕಸ್ಮಿಕವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಬೃಹತ್ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸ೦ಗ್ರಹ ಸುಧಾರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿಲ್ಲ - ಇದನ್ನು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ತಾಂತ್ರಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾದ ವಿದೇಶಿ ರವಾನೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ರಫ್ತು ಗಳಿಕೆಯಿಂದ ಸಾಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಯ ಉದಾರೀಕರಣದ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ಜಾಗತಿಕ ಒಟ್ಟು ಆಂತರಿಕ ಉತ್ಪನ್ನ (ಜಿಡಿಪಿ) ಮತ್ತು ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ರಫ್ತು ಎರಡರಲ್ಲೂ ಭಾರತದ ಪಾಲನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಸುಧಾರಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಗಳಿಕೆ ಎ೦ದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವರು ‘ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್ ಕೇಸ್’ - ಅತೀವ ಕೆಟ್ಟ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ -  ಎಂದು ಕರೆಯುವ ನೆರೆಯ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವು ತನ್ನ ಜಾಗತಿಕ ಜಿಡಿಪಿಯ ಪಾಲನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಿದೆ,  ಜಾಗತಿಕ ರಫ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪಾಲನ್ನು ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಚೀನಾದ ಗಳಿಕೆಗಳು  ಇನ್ನೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆ  ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವುದು  ಅರ್ಥಹೀನವಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಜಾಗತಿಕ ಪುನರ್ರಚನೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ವರ್ಗಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ  ಸಂಪಾದನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ.

ಸುಧಾರಣೆಗಳ ನಂತರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶಗಳು ಸುಧಾರಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ  ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಕುಂಠಿತವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದೆ. ಜಿಡಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಪಾಲು ಇನ್ನೂ 15%ನಷ್ಟು ಇದೆ. ಹತಾಶೆಯಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಈಗ ಶ್ರೀಮಂತರಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹಿಂಬಾಗಿಲಿನಲ್ಲಿ ಮರು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಆಯ್ದ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಖಾಸಗಿ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕವಾಗಿ ಹಂಚುತ್ತಿದೆ.

ಆದರೆ ಕಾರ್ಮಿಕನು ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಭಾರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾನೆ. ಸಡಿಲಗೊಂಡ ಕಾರ್ಮಿಕ ನಿಯಮಗಳು ಸಂಘಟಿತ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಗುತ್ತಿಗೆ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪಾಲನ್ನು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಕೃಷಿಯೇತರ ವಲಯದ ಐದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಭಾಗದಷ್ಟು ಕಾರ್ಮಿಕರು ಇನ್ನೂ ಯಾವುದೇ ಲಿಖಿತ ಉದ್ಯೋಗ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಾತ್ರ ಯಾವುದೇ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ವೇತನದ ಪಾಲು ವರ್ಷಗಳಿ೦ದ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ, ಕಾರ್ಮಿಕರ ಆದಾಯವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಯು ನಿರುದ್ಯೋಗ ಈಗ 45 ವರ್ಷಗಳ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

 

ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಧಾನ್ಯಗಳ ದಾಸ್ತಾನು ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸರ್ಕಾರದ ನಿರಾಸಕ್ತಿ  ಕಾರಣದಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಪಿಡಿಎಸ್) ಮೂಲಕ ಹ೦ಚುವಿಕೆ ತಡವರಿಸುತ್ತಾ ಇದೆ. ಭಾರತದ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಹಸಿವಿನ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಕೆಳ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿವೆ, ಇದು ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸುಧಾರಣೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಂಕಷ್ಟವು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಮುಂಚೆಯೇ ಒ೦ದೇಸಮನೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಕೆಯ (consumption) - ಕುಟು೦ಬಗಳ ಸರಕು -ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ವೆಚ್ಚದ -   ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಕುಸಿತವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಗ್ರಾಹಕ ವೆಚ್ಚ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ.  ಇದು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬಡತನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿದೆ.

ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು. ಭಾರತದ ಉಳಿತಾಯ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ ದರಗಳಲ್ಲಿನ ತೀವ್ರ ಕುಸಿತದಿಂದ ಇದನ್ನು ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಮೊದಲ ದಶಕದಲ್ಲಿ ದರಗಳು ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪಲು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಏರಿತು. ಆದರೆ ನಂತರ ಅವು ಒಂದು ದಶಕಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಕುಸಿದಿವೆ,  ಆರಂಭಿಕ ಲಾಭಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿವೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಭಾರತದ ಉಳಿತಾಯ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ ದರಗಳು ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ. ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

 ಸೀಮಿತ ಲಾಭಗಳು, ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಂದ ಯಾವುದಾದರೂ ದೊರಕಿದ್ದರೆ, ಈಗ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತರುವ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಸಮಾನತೆಗಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಅವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಅಗ್ರ 1% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಆದಾಯದ ಪಾಲು ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಐದನೇ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಮೀರಿದೆ ಎಂದು ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೆಳಭಾಗದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ವಿಭಾಗದ ಆದಾಯದ ಪಾಲು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಿಂದ ಸುಮಾರು 15%ಕ್ಕೆ ಕುಗ್ಗಿದೆ. ಇಂದು, ಭಾರತದ ಅಗ್ರ 1% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಆದಾಯದ ಪಾಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ (ಯುಎಸ್), ಚೀನಾ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾಲಿಗಿಂತ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ 1% ಜನರ ಸಂಪತ್ತಿನ ಪಾಲು ಸುಧಾರಣೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಬೆಳೆದು ಒಟ್ಟು ಸಂಪತ್ತಿನ ಅರ್ಧಕ್ಕೆ  ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕೆಳಭಾಗದ ಐದನೇ ಒಂದು ಭಾಗದ ಸಂಪತ್ತಿನ ಪಾಲು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕುಗ್ಗಿ 3%ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಅಗ್ರ 1% ಜನರ ಈ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ಚೀನಾಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಈಗ ಭಾರತೀಯ ಒಲಿಗಾರ್ಕಿ (ಮಿತಜನಾಧಿಪತ್ಯ) ಯ ತೂಕವು ಯುಎಸ್, ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿನ ಅವರ ಅನುರೂಪಿಗಳಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪವಷ್ಟೇ  ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.

ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಒ೦ದು  ಸೂಚಕವಾದ ತಲಾ ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ (ಜಿಎಸ್‌ಡಿಪಿ) ಸ೦ಬಧಿಸಿದ೦ತೆ  ರಾಜ್ಯಗಳೆಡೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನತೆಗಳು ಒಪ್ಪಲಾಗದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕವಾಗಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯದ  ತಲಾ ಜಿಎಸ್‌ಡಿಪಿ ಈಗ ಅತ್ಯಂತ ಹಿಂದುಳಿದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿರುವ  ಬಿಹಾರ್‌ಗಿಂತ 10 ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. ಇದರ೦ತೆಯೇ, ಪ್ರಥಮ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗೋವಾ, ಸಿಕ್ಕಿಂ, ಹರಿಯಾಣ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಕೇರಳ ಈ ಐದು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ತಲಾ ಜಿಎಸ್‌ಡಿಪಿ ಹಿಂದುಳಿದ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಅಸ್ಸಾಂ, ಮಣಿಪುರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರಕ್ಕಿಂತ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಇದೆ.

 

ಭಾರತದ ಸುಧಾರಣಾ ಲಾಬಿಯು ಅನೇಕ ಮುಂದುವರಿದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆಗಳ ಪರವಾಗಿ, ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹೂಡಿಕೆಯಿಂದ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪರವಾಗಿ, ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ನೀತಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಈಗಲೂ ದೊಡ್ಡ ತೆರಿಗೆ ಕಡಿತದೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಗತಿಪರ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆ ಹೊರೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಜನರನ್ನು ಅಂಚಿಗೆ ಎಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೂ ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ ಗಣ್ಯರು ನಿರಾತಂಕವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಚಲನೆಯ ತಕ್ಷಣದ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಈಗ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿರಬೇಕು.