ವರದಿಯ ಮುಖ್ಯ ಕ೦ಡುಹಿಡಿತಗಳು 

ಪ್ಯೂ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕ೦ಡುಹಿಡಿತಗಳು

ಜೊನಾಥನ್ ಇವಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ನೇಹಾ ಸಹಗಲ್, ಪ್ಯೂ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆ೦ಟರ್

ಭಾರತದ ಬೃಹತ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಂದೂಗಳು, ಜೈನರು ಮತ್ತು ಸಿಖ್ಖರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮುಸ್ಲಿಂ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಕ್ರೈಸ್ತರು ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧರಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.

COVID-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಮೊದಲು - 2019 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 2020 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ - 29,999 ಭಾರತೀಯ ವಯಸ್ಕರ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹೊಸ ಪ್ಯೂ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ವರದಿಯು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ಮತ್ತು ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೋಡುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂದರ್ಶಕರು 17 ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವರದಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು  (ಪ್ಯೂ ಸ೦ಸ್ಥೆಯ ಅಧಿಕೃತ  ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ) ಇಲ್ಲಿ ಇವೆ.

"ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ: ಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ" ಎಂಬುದು ಪ್ಯೂ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ನ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗಿನ ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಅತ್ಯಂತ ವಿಸ್ತಾರವಾದ, ಆಳವಾದ ಪರಿಶೋಧನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವರದಿಗಾಗಿ, ನಾವು 17 ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ 29,999 ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇವರು ವಯಸ್ಕರು, 18 ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯಸ್ಸಿನವರು, 26 ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮೂರು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ(ಸಾ೦ಪಲ್)  22,975 ಹಿಂದೂಗಳು, 3,336 ಮುಸ್ಲಿಮರು, 1,782 ಸಿಖ್ಖರು, 1,011 ಕ್ರೈಸ್ತರು, 719 ಬೌದ್ಧರು ಮತ್ತು 109 ಜೈನರು ಸೇರಿದ್ದು, ಇವರೊಟ್ಟಿಗೆ ಸಂದರ್ಶನ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಇವರಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ 67 ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದಕರು ಇತರ ಧರ್ಮಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದವರು ಅಥವಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. 

ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 17, 2019 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 23, 2020 ರವರೆಗೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಇವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಬಳಸಿದ ವಿಧಾನವನ್ನು “ಸಂಭವನೀಯತೆ ಆಧಾರಿತ ಮಾದರಿ ವಿನ್ಯಾಸ” (probability-based sample design)  ಎ೦ದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಲಯಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳ  ತೀಕ್ಕ್ಷ್ಣವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ವಿನ್ಯಾಸದ ಭಾಗವಾಗಿ ಆರು ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಸ೦ಖ್ಯಾ ಶಾಸ್ತ್ರದಡಿಯಲ್ಲಿ ‘ಓವರ್‌ಸಂಪ್ಲಿಂಗ್‌’ಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು: ಇವರೆ೦ದರೆ ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು, ಸಿಖ್ಖರು, ಬೌದ್ಧರು, ಜೈನರು ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವವರು. ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯ ವಿಭಿನ್ನ ಸಂಭವನೀಯತೆಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಹಾಕಲು ಮತ್ತು 2011 ರ ಜನಗಣತಿಯಿಂದ ಭಾರತೀಯ ವಯಸ್ಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಮಾನದಂಡಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಲು ಡೇಟಾವನ್ನು ಅಳೆಯಲಾಯಿತು.

ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕ೦ಡುಹಿಡಿತಗಳು

೧. ಭಾರತೀಯರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತಾರೆ - ತಾವು  ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆಯಾದರೂ. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು (84%)  (ಯಾರಾದರೂ) "ನಿಜವಾದ ಭಾರತೀಯರು" ಆಗ ಬೇಕಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವುದರ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿಯೂ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರು (80%)  ಒಂದಾಗುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಆರು ಪ್ರಮುಖ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿನ ಜನರು ತಮ್ಮ ಮತ-ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲು ತಾವು ತುಂಬಾ ಸ್ವತಂತ್ರರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಇತರ ಧರ್ಮದ ಜನರು ಸಹ ತಮ್ಮ ಧರ್ಮವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ತುಂಬಾ ಸ್ವತಂತ್ರರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಭಾರತೀಯರು ತಮಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೌಲ್ಯವಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾರೆ.

ಆದರೆ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೆ ಭಾರತೀಯರ ಬದ್ಧತೆಯು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಡಲು ಬಲವಾದ ಆದ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಭಾರತೀಯರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ತಾವು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಆರು ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿನ ದೊಡ್ಡ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರು,  ತಮ್ಮ ಆಪ್ತರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಭಾರತದ ದೊಡ್ಡ ಹಿಂದೂ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನರಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ(86%), ಸಿಖ್ಖರು (80%) ಮತ್ತು ಜೈನರು (72%) ಇ೦ತಹ ಸಣ್ಣ ಗುಂಪುಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.

ಇದಲ್ಲದೆ, ಸರಿಸುಮಾರು ಮೂರರಲ್ಲಿ ಎರಡರಷ್ಟು ಹಿಂದೂಗಳು ಹಿಂದೂ ಮಹಿಳೆಯರು (67%) ಅಥವಾ ಹಿಂದೂ ಪುರುಷರು (65%) ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ   ಇದಕ್ಕೂ ದೊಡ್ಡ ಪಾಲುಗಳು  ಅಂತರ್-ಧಾರ್ಮಿಕ  ವಿವಾಹವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತವೆ: 80% ಜನರು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಧರ್ಮದ ಹೊರಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು 76% ಜನರು ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷರನ್ನು ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

೨. ಅನೇಕ ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತು, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಭಾಷೆ ಇವು ನಿಕಟ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿವೆ. ಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಹಿಂದೂಗಳು (64%)ನಿಜವಾದ ಭಾರತೀಯರಾಗಲು  ಹಿಂದೂ ಆಗಿರುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ನಿಜವಾದ ಭಾರತೀಯನಾಗಲು ಹಿಂದೂ ಆಗುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿ, 80% ಜನರು ನಿಜವಾದ ಭಾರತೀಯರಾಗಲು ಹಿಂದಿ ಮಾತನಾಡುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಭಾರತದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಂದೂಗಳು ಹಿಂದೂ ಆಗಿರುವುದು, ಹಿಂದಿ ಮಾತನಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದು ‘ನಿಜವಾದ’ ಭಾರತೀಯರಾಗಲು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ

ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಗುರುತು (ಸಾರೂಪ್ಯ)ಗಳನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಜೋಡಿಸುವ ಹಿಂದೂಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ಬಯಕೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,  ನಿಜವಾದ ಭಾರತೀಯರಾಗಲು ಹಿ೦ದೂ ಅಗಿರುವದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವ ಹಿ೦ದೂಗಳಲ್ಲಿ ೭೬% ಜನರು ಹಿಂದೂ ಮಹಿಳೆಯರು ಬೇರೆ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎ೦ದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ  ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಭಾರತೀಯ ಗುರುತಿನಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುವವರಲ್ಲಿ  52% ಹಿಂದೂಗಳು ಅಂತರ್-ಧಾರ್ಮಿಕ   ವಿವಾಹದ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಇದಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಉತ್ತರ (69%) ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ (83%) ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ಹಿಂದೂಗಳು ದಕ್ಷಿಣದ (42%) ಜನರಿಗಿಂತ ಹಿಂದೂ ಸಾರೂಪ್ಯವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾರೂಪ್ಯದೊ೦ದಿಗೆ ಬಲವಾಗಿ ಜೋಡಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ದೇಶದ “ಹಿಂದಿ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು” ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಡಜನ್ಗಟ್ಟಲೆ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಹಿಂದಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಬಹುಪಾಲು ಹಿಂದೂಗಳು ಹಿಂದಿ ಮಾತನಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಸಾರೂಪ್ಯವನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಜೋಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

೩. ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತಿನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ರಾಜಕೀಯದೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸುತ್ತವೆ. ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತನ್ನು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ನಿಜವಾದ ಭಾರತೀಯರೆಂದು ನಿಕಟವಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ (ಬಿಜೆಪಿ) ಬೆಂಬಲ ಹೆಚ್ಚು. 2019 ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೂ ಆಗುವುದು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಮಾತನಾಡುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವ 60% ಹಿಂದೂ ಮತದಾರರು ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ; ಇದಕ್ಕೆ  ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಈ ಎರಡೂ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಡಿಮೆ ಬಲವಾಗಿ ಭಾವಿಸುವ ಹಿಂದೂ ಮತದಾರರಲ್ಲಿ ಈ ಅನುಪಾತ 33%ರಷ್ಟು.  ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುರುತಿನ ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಸಹ ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕಿಂತ ದೇಶದ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು.

೪. ಆಹಾರ ನಿಯಮಗಳು ಭಾರತೀಯರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿವೆ.

ಗೋಮಾಂಸ ತಿನ್ನುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹಿಂದೂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬಹುಪಾಲು ಹಿಂದೂಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಆಹಾರ ನಿಯಮಗಳು ಭಾರತೀಯರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುತಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿವೆ. ಹಿಂದೂಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹಸುಗಳನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ನೋಡುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಗೋಹತ್ಯೆಯ ಕಾನೂನುಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಘರ್ಷದ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗ ಹಿಂದೂಗಳು (72%) ಗೋಮಾಂಸ ಸೇವಿಸಿದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹಿಂದೂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು  ದೇವರನ್ನು ನಂಬದಿದ್ದರೆ (49%) ಅಥವಾ ಎಂದಿಗೂ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗದಿದ್ದರೆ (48%) ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹಿಂದೂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಹಿಂದೂಗಳ ಪಾಲಿಗಿ೦ತ  ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ.

ಅಂತೆಯೇ, ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು (77%)  ಹಂದಿಮಾಂಸವನ್ನು ಸೇವಿಸಿದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ದೇವರನ್ನು ನಂಬದಿದ್ದರೆ (60%) ಅಥವಾ  ಮಸೀದಿಗೆ ಎ೦ದೂ ಹಾಜರಾಗದಿದ್ದರೆ (61%) ಎಂದಿಗೂ ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವವರ ಪಾಲಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದು.

೫. ಭಾರತದ ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಧಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋಗುವದನ್ನು   ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ

ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಧಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಒಲವು ತೋರುತ್ತಾರೆ. 1937 ರಿಂದ, ಭಾರತದ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಇದನ್ನು ದಾರ್-ಉಲ್-ಖಾಜಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಖಾಜಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಶರಿಯಾ ತತ್ವಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೂ ಅವರ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ತಮ್ಮದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಬೇಕೆ ಅಥವಾ ಬೇಡವೇ ಎಂಬುದು ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ವಿಷಯವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು (74%) ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಈ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ.

೬. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಉಪಖಂಡದ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಕೋಮು ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ವಿಷಯವೆಂದು ಕಾಣುತ್ತಾರೆ

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ 1947 ರ ವಿಭಜನೆಯು ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಹಿಂದೂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡವನ್ನು ಹಿಂದೂ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಿದ ಏಳು ದಶಕಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯದ ನಂತರ, ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೆಂದರೆ ಉಪಖಂಡದ ವಿಭಜನೆಯು ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಕೆಟ್ಟ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು (48%). ಕೇವಲ  ಹತ್ತರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮುಸ್ಸಲ್ಮಾನರು ಮಾತ್ರ ಇದು ಒಳ್ಳೆಯದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹಿಂದೂಗಳು ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಲವು ತೋರುತ್ತಾರೆ: 43% ಹಿಂದೂಗಳು ವಿಭಜನೆಯು ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ, 37% ಜನರು ಇದು ಹಾನಿಕಾರಕ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಾಯ್ನಾಡು ಪಂಜಾಬ್ ಅನ್ನು ವಿಭಜನೆಯಿಂದ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿರುವ ಸಿಖ್ಖರು ಈ ಘಟನೆ ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ ಎ೦ದು  ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗಿಂತ ಹೇಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು: ಮೂರನೇ ಎರಡು ಭಾಗದಷ್ಟು ಸಿಖ್ಖರು (66%) ಈ ದೃಷ್ಟಿವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತೀಯರು ತಮ್ಮ ಜಾತಿಯ ಹೊರಗೆ ಜನರು ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ

೭. ಹಿಂದೂ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣಿಗತವಾದ ಭಾರತದ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಮಾಜವನ್ನು ಈಗಲೂ ಮುರಿಯುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಅವರು ಹಿಂದೂ, ಮುಸ್ಲಿಂ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್, ಸಿಖ್, ಬೌದ್ಧ ಅಥವಾ ಜೈನರೇ ಆಗಿರಲಿ, ಭಾರತೀಯರು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಒ೦ದು ಜಾತಿಯೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೆಳಜಾತಿಯ ಗುಂಪುಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಅಸಮಾನ ಆರ್ಥಿಕ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು - ಕೆಳಜಾತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿದಂತೆ - ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚೇನೂ ಜಾತಿ ತಾರತಮ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕೆಳಜಾತಿಯ ಸಮುದಾಯಗಳ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯೋಗಗಳಂತಹ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ.

ಇನ್ನೂ, ಬಹುಪಾಲು ಭಾರತೀಯರು (70%) ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲ ಆಪ್ತರು ತಮ್ಮ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದವರೇ  ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಂತರ್-ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿವಾಹಗಳನ್ನು ಅವರು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದಂತೆಯೇ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಾರತೀಯರು (64%) ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರು ಇತರ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಅದೇ ಪಾಲು (62%) ಹೇಳುವುದು, ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದ ಪುರುಷರು ಇತರ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. . ಈ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು  ಬದಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ

೮. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತಾಂತರ ಅಪರೂಪ; ಅದು ಸಂಭವಿಸುವ ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಹಿಂದೂಗಳು ಅವರು ಕಳೆದುಕೊಂಡಷ್ಟು ಜನರನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಳಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜನರನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಿಂದ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಳಿಸುವುದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತಾಂತರದ ವಿರುದ್ಧ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳ ಗಾತ್ರದ ಮೇಲೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕನಿಷ್ಠ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ, ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದಕರಲ್ಲಿ 98% ಜನರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮತ-ಧರ್ಮವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕೇಳಿದಾಗ, ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ, ಅವರ ಬಾಲ್ಯದ ಮತ-ಧರ್ಮವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕೇಳಿದಾಗ, ಒ೦ದೇ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ಹಿಂದೂಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮೂಲಕ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ಜನರನ್ನೇ ತಾವೂ ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ

ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳ ಪಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಚಿತ್ರವು,  ಹೆಚ್ಚಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಕ್ಕೆ  ಅಥವಾ ಹೊರಕ್ಕೆ ಚಲನೆಯಿಂದ ಅತಿ ಸ್ವಲ್ಪ ನಿವ್ವಳ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿ, ಗುಂಪಿನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಹೊರಕ್ಕೆ  ಮತಾಂತರವು ಅಷ್ಟೇ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಒಳಕ್ಕೆ ಮತಾ೦ತರದಿ೦ದ  ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. : 0.7% ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದವರು ತಾವು ಹಿಂದೂ ಎಂದು ಬೆಳೆದಿದ್ದು  ಆದರೆ ಈಗ ಬೇರೆ ಧರ್ಮವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಸರಿಸುಮಾರು ಅದೇ ಪಾಲು (0.8%) ಅವರು  ಹಿಂದೂ ಆಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಈಗ ಹಿಂದೂ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರಿಗೆ ಮತಾಂತರದಿಂದ ಕೆಲವು ನಿವ್ವಳ ಲಾಭಗಳಿವೆ: ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದವರಲ್ಲಿ 0.4% ರಷ್ಟು ಹಿಂದಿನ ಹಿಂದೂಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಈಗ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ 0.1% ರಷ್ಟು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ ಆದರೆ ಈಗ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮವನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದಾರೆ.

೯. ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾರತೀಯರು ದೇವರನ್ನು ನಂಬುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಭಾರತೀಯರು ತಾವು ದೇವರನ್ನು ನಂಬುತ್ತೇವೆ (97%), ಮತ್ತು ಸರಿಸುಮಾರು 80% ಜನರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ದೇವರು ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಖಚಿತವಾಗಿ ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಮುಖ್ಯ ಅಪವಾದವೆಂದರೆ ಬೌದ್ಧರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರು ದೇವರನ್ನು ನಂಬುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. (ದೇವರ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆ ಬೌದ್ಧ ಬೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಕೇಂದ್ರವಲ್ಲ.)

ದೇವರ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತೀಯರು ಪ್ರತಿಯೊ೦ದಾಗಿ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ: ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಂದೂಗಳು ಅನೇಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಬ್ಬ ದೇವರು ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು “ಒಂದೇ ದೇವರು ಇದ್ದಾರೆ” ಎಂದು ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ನಂಬಿಕೆಗಳಾದ್ಯಂತ, ಬಹುಪಾಲು ಭಾರತೀಯರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮವು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲದೆ  ಪ್ರತಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪಿನ ಮುಖ್ಯ  ವಿಭಾಗಗಳು  ಪ್ರತಿದಿನ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತವೆ.

ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಭಾರತೀಯ ಬೌದ್ಧರು ದೇವರನ್ನು ನಂಬುವುದಿಲ್ಲ

೧೦. ಭಾರತದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳು ಹಲವಾರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ತಲೆಮಾರುಗಳವರೆಗೆ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ ನಂತರ, ಭಾರತದ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಗುಂಪುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಅಭ್ಯಾಸಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ಅಭ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಿಖ್ (29%), ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ (22%) ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ (18%) ಮಹಿಳೆಯರು ತಾವು ಬಿಂದಿ ಧರಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ - ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಧರಿಸಿರುವ ಹಣೆಯ ಗುರುತು - ಬಿಂದಿಗೆ ಹಿಂದೂ ಮೂಲವಿದ್ದರೂ ಸಹ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಹಿಂದೂಗಳಂತೆ (ತಲಾ 77%), 54% ಭಾರತೀಯ ಕ್ರೈಸ್ತರು  ಕರ್ಮದಲ್ಲಿ  ನಂಬುತ್ತಾರೆ.

ಬಹುಪಾಲಿಗೆ ಸೇರಿದ ಹಿಂದೂ ಸಮುದಾಯದ ಕೆಲವು ಸದಸ್ಯರು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ: 7% ಭಾರತೀಯ ಹಿಂದೂಗಳು ಮುಸ್ಲಿಂ ಧರ್ಮದ ಈದ್ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು 17% ಜನರು ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.